ΕΡΓΑΣΙΑ
Έ να πείραμα προκειμένου να πειστεί για την ωφέλεια της μείωσης των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας-όχι μόνο στους εργαζόμενους αλλά και στην ίδια την επιχείρηση- έκανε μια εταιρεία στη Νέα Ζηλανδία.
Και όπως διαπίστωσαν, αυτό που οι επιστήμονες και τα συνδικάτα λένε εδώ και χρόνια, είναι πέρα για πέρα αλήθεια. Το «πείραμα» έγινε από την εταιρεία Perpetual Guardian η οποία ειδικεύεται σε ακίνητα, trust funds κ.α. και αυτό που έκανε ήταν να μειώσει κατά μία ημέρα την εβδομαδιαία εργασία. Οι εργαζόμενοι απασχολούνταν έτσι τέσσερις αντί για πέντε ημέρες χωρίς όμως να γίνει καμία περικοπή στον μισθό τους.
Τα ευρήματα αυτής της δοκιμαστικής περιόδου αποτέλεσαν το αντικείμενο επεξεργασίας, μελέτης και εξαγωγής συμπερασμάτων, ερευνητών του Πανεπιστημίου και του Business School του Ώκλαντ.
Σύμφωνα με τα ευρήματά τους λοιπόν, αποδεδειγμένα η αποδοτικότητα των εργαζομένων αυξήθηκε. Τη στιγμή που πριν την υιοθέτησης της τετραήμερης εργασίας μόλις το 54% των εργαζομένων δήλωνε πως μπορούσε να συνδυάσει αρμονικά επαγγελματική και προσωπική ζωή, μετά το πέρας της, το ποσοστό έφτασε στο 78%. Επίσης το άγχος μειώθηκε κατά 7% αυξήθηκε κατά 5% ικανοποίησή που εκφράζουν για τη ζωή. Όλα αυτά συνέβαλαν στην σημαντική βελτίωση της απόδοσης στη δουλειά τους.
Σύμφωνα με την Έλεν Ντιλέινι, του Business School στο Ώκλαντ, τα νέα ωράρια έδωσαν ώθηση τους εργαζόμενους να είναι πιο αφοσιωμένοι στη δουλειά τους. Μειώθηκε ακόμη και ο χρόνος που χρησιμοποιούσαν το ίντερνετ για θέματα που δε σχετίζονταν με τη δουλειά.
Ο δε πρόεδρος της εταιρείας, Άντριου Μπερνς, δήλωσε πως θα προτείνει στο ΔΣ να εφαρμοστεί και μακροπρόθεσμα η τετραήμερη εργασία. Τα αποτελέσματα της έρευνας ζήτησε να μελετήσει και ο Υπουργός Εργασίας της Νέας Ζηλανδίας αφού χαρακτήρισε ήδη τα ευρήματα ως «πολύ ενδιαφέροντα» και παρότρυνε κι άλλες εταιρίες να το τολμήσουν.
Τι πραγματικά συνέβη στη Σουηδία όταν πειραματίστηκε με την 6ωρη εργασία;
Η Σουηδία εδώ και αρκετό καιρό πειραματίζεται με την εξάωρη εργασία, σε μια προσπάθεια να σταθμίσει τα οφέλη και τη ζημία από τη μείωση των ωρών εργασίας και να εξετάσει εάν και κατά πόσο ένα νέο εργασιακό «μοντέλο» θα μπορούσε να εφαρμοστεί επιτυχώς.
Τώρα όμως η διετής πειραματική περίοδος έχει λήξει και ήδη αρκετοί εργαζόμενοι που θα πρέπει να επιστρέψουν στο καθιερωμένο 8ωρο, όπως η 26χρονη νοσοκόμα Emilie Talander που εργάζεται σε οίκο ευγηρίας στο Gothenburg και δηλώνει πως στην ιδέα και μόνο πως θα αυξηθούν και πάλι οι ώρες εργασίας της «αισθάνεται πιο κουρασμένη τώρα, απ' ό,τι ήταν πριν» και αναλογίζεται πως τώρα θα έχει λιγότερο ελεύθερο χρόνο πχ για να μαγειρέψει ή για να διαβάσει την 6χρονη κόρη της. «Κατά τη διάρκεια της πειραματικής περιόδου όλοι είχαν περισσότερη ενέργεια. Έβλεπα πως όλοι ήταν χαρούμενοι».
Το ερώτημα βέβαια δεν είναι μόνο πως αισθάνονται οι εργαζόμενοι που θα πρέπει να επιστρέψουν στην 8ωρη εργασία αλλά και ποια είναι τα αποτελέσματα αυτού του πειράματος. Οι ερευνητές παρακολούθησαν από κοντά τους εργαζόμενους που έκαναν βάρδιες 6 ωρών αλλά και εργαζόμενους που συνέχιζαν κανονικά με την 8ωρη εργασία τους προκειμένου να συγκρίνουν τα δύο διαφορετικά μοντέλα και τώρα αναμένεται η επίσημη έκθεσή τους.
Σύμφωνα με πληροφορίες κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου των 18 μηνών οι νοσοκόμες που μετείχαν στο πρόγραμμα δήλωσαν ασθένεια λιγότερες ημέρες, ανέφεραν πως ήταν πιο υγιείς και είχαν περισσότερη ενέργεια ενώ η αποδοτικότητα τους στη δουλειά αυξήθηκε και φρόντισαν να διοργανώνουν κατά 85% περισσότερες δραστηριότητες για τους ηλικιωμένους που φρόντιζαν.
Ωστόσο, σύμφωνα με το BBC, το όλο πρόγραμμα έγινε στόχος σκληρής κριτικής με βασικό επιχείρημα πως το κόστος ήταν υψηλότερο από τα οφέλη και τελικά οι κεντροδεξιά πτέρυγα του Δημοτικού Συμβουλίου στο Gothenburg άσκησε πιέσεις για τον τερματισμό του τονίζοντας πως δεν είναι οικονομικά βιώσιμο. Σημειώνεται πως το κόστος περιορίστηκε στις προβλέψεις του αρχικού budget και ανήλθε στα περίπου 1,2 εκατ. ευρώ κυρίως επειδή - εξαιτίας της μείωσης του ωραρίου - χρειάστηκε η πρόσληψη 17 νοσηλευτριών ώστε να καλυφθούν οι βάρδιες. Κάτι που αν και οικονομικά επιζήμιο βοήθησε στη μείωση της ανεργίας ενώ υπήρξε και μείωση του εργασιακού κόστους εξαιτίας των λιγότερων ημερών αναρρωτικής άδειας που δόθηκαν.
Ασχέτως πάντως της βιαστικής διακοπής του προγράμματος στο Gothenburg, πολλοί άλλοι δήμοι στη Σουηδία έχουν αποφασίσει να υλοποιήσουν το ίδιο πειραματικό πρόγραμμα επιλέγοντας μάλιστα ομάδες εργαζομένων που παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά burnout και προβλημάτων υγείας όπως οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι νοσηλευτές.
Η 8ωρη εργασία αποδεδειγμένα μειώνει την παραγωγικότητα. Η καθιέρωση, οι εναλλακτικές και η άρνηση μείωσης των ωρών.
Πριν από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης που σάρωσε βίαια τα δικαιώματα των εργαζομένων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, διεξαγόταν μια μεγάλη δημόσια συζήτηση επί του αιτήματος συνδικαλιστικών οργανώσεων, με πρώτα αυτά της Γαλλίας, για τη καθιέρωση του 35ωρου, δηλαδή της 7ωρης ημερήσιας εργασίας σε πενθήμερη βάση.
Σε μεγάλο βαθμό η συζήτηση αυτή έχει εγκαταλειφθεί αφού δεν ευνοείται από τις τρέχουσες συνθήκες, αλλά το ενδιαφέρον είναι πως αυξάνει ο αριθμός ακαδημαϊκών μελετών που απαντούν στο αίτημα της αύξησης της παραγωγικότητας, από τη σκοπιά των συμφερόντων του κεφαλαίου δηλαδή που είναι βασικό ζητούμενο για το καπιταλιστικό σύστημα- με μείωση των ωρών εργασίας, καταρρίπτοντας την πεποίθηση πως περισσότερες ώρες δουλειάς μεταφράζονται σε αυξημένη παραγωγή.
Άλλες επιστημονικές ομάδες και καθηγητές Πανεπιστημίων έχουν δουλέψει πάνω σε άλλες, εναλλακτικές προτάσεις για την αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων συνδέοντας όμως αυτές με λιγότερες ώρες εργασίας. Όπως πχ ο ερευνητής Nathaniel Kleitman ο οποίος έχει υποστηρίξει πως ο οργανισμός μας κάνει έναν κύκλο 90 λεπτών κατά τον οποίο περνά από την φάση της υψηλής επαγρύπνησης στην χαμηλή. Έτσι ένας επαρκής αριθμός διαλειμμάτων κατά τη διάρκεια της εργασίας είναι απαραίτητος για να διατηρήσουμε υψηλό δείκτη παραγωγικότητας.
Αντίστοιχα ο δρ. Travis Bradberrry πρόεδρος του TalentSmart έχει υποστηρίξει πως «η ιδανική αναλογία εργασίας-διαλείμματος είναι 52 λεπτά δουλειά και 17 λεπτά ξεκούραση. Όσοι τηρούν αυτό το πρόγραμμα έχουν ένα εξαιρετικό επίπεδο συγκέντρωσης στη δουλειά τους».
Άλλοι πάλι προτείνουν επίσης ως απάντηση στο θέμα της παραγωγικότητας την τετραήμερη εργασία ή την τετράωρη εργασία.
Πώς καταλήξαμε όμως να δουλεύουμε 8ωρο;
Τόσο η Πρώτη όσο και η Δεύτερη Βιομηχανική Επανάσταση, που μετέτρεψε ουσιαστικά τους αγρότες της υπαίθρου σε εργάτες σε βιομηχανίες και εργοστάσια, στιγματίστηκε από τις συνθήκες ακραίας εξαθλίωσης του ανθρώπινου δυναμικού.
Το αίτημα για 8ωρη εργασία όταν τα εργοστάσια παρέμεναν ανοιχτά ακόμη και όλο το 24ωρο και οι εργάτες δούλευαν ακόμη και 15 ώρες την ημέρα ήταν από ένα σημείο και μετά αναγκαιότητα, για την ίδια την επιβίωση τους.
Ο πρώτος που έθεσε το αίτημα, το οποίο ήταν απότοκο της Βιομηχανικής Επανάστασης, ήταν ο Jamed Deb αλλά «πατέρας» του αγώνα που ξεκίνησε το 1810 για την καθιέρωσή του νέου ωραρίου θεωρείται ο Ουαλλός Robert Owen. Μάλιστα διατύπωσε το αίτημα με ένα μοναδικό σλόγκαν που οικειοποιήθηκαν και τα σοσιαλιστικά-κομμουνιστικά κόμματα ανά τον κόσμο: «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες αναψυχή, 8 ώρες ανάπαυση» («8 hours labour, 8 hours recreation, 8 hours rest»).
Φυσικά το αίτημα δεν ικανοποιήθηκε αμέσως. Έπρεπε να φθάσουμε στον 20ο αιώνα για να γίνει πραγματικότητα, ενώ σε πολλές χώρες συνεχίζει να μην τηρείται.
Πάντως η πρώτη χώρα που υιοθέτηση το 8ωρο ήταν η Ουρουγουάη στις 17 Νοεμβρίου 1915. Στη Ρωσία υιοθετήθηκε αμέσως μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, το 1917, στη Γερμανία το 1918, στην Γαλλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία το 1919. Το επαναστατικό κλίμα της εποχής αλλά και ο φόβος των αστών μήπως τα χάσουν όλα έκανε το αίτημα "λογικό" και πραγματοποιήσιμο… Έτσι σε όλες τις χώρες, για να καθιερωθεί το 8ωρο προηγήθηκαν επίμονες και επίπονες κινητοποιήσεις, που συχνά βάφτηκαν στο αίμα ενώ γενικότερα η παραχώρηση δικαιωμάτων στους εργάτες κρίθηκε πολιτικά αναγκαία καθώς τον 19ο αιώνα κέρδιζαν έδαφος τα σοσιαλιστικά κινήματα και τον 20ο διεκδικούσαν ως κομμουνιστικά άμεσα την εξουσία
Από τις πρώτες επιχειρήσεις που υιοθέτησαν το 8ωρο ήταν στην Γερμανία το 1884 και από τις πρώτες πολύ μεγάλες επιχειρήσεις η Ford Motor το 1914.
Το κεφάλαιο με επιθετικό τρόπο απαιτεί σήμερα από τους πολιτικούς του εκπροσώπους, όπως την ακροδεξιά στην Αυστρία και όλα τα αστικά πολιτικά κόμματα να νομοθετήσουν για τη διεύρυνση και ελαστικοποίηση του εργάσιμου χρόνου. Ο εργάτης και πάλι εξάρτημα της μηχανής ή της παραγωγικής διαδικασίας. Ο εκβαρβαρισμός της ζωής του ξανά στο προσκήνιο ως χειροπιαστή πραγματικότητα και υλοποιημένος εφιάλτης. Καιρός είναι, μετά την πρώτη διακήρυξη για το 8ωρο το 1810 και την πρώτη του γενικευμένη εφαρμογή το 1915, να ξεκινήσει ένας πανεθνικός και διεθνής εργατικός αγώνας για 4ωρη εργασία. Η παραγωγικότητα της το επιτρέπει, τα τεράστια κέρδη του κεφαλαίου επίσης! Ο αρνητικός συσχετισμός δύναμης που το αποκλείει καιρός να ανατραπεί!
Επιμέλεια: Νίκος Πυλιώτης
Πηγή: The Guardian, Huffpost.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου